Jak dobrać właściwy papier ścierny

Jak dobrać właściwy papier ścierny

Jak dobrać właściwy papier ścierny do konkretnego zadania, co to jest gradacja papieru, od jakiej gradacji rozpocząć przygotowanie powierzchni, aż wreszcie jak najmniejszym wysiłkiem osiągnąć najlepsze efekty i uzyskać idealnie gładkie powierzchnie? W niniejszym tekście postaramy się odpowiedzieć na te pytania oraz zaproponować dobór odpowiedniego papieru do konkretnych prac i produktów.

Wszystkie materiały ścierne oznakowane są zgodnie z normami Europejskiej Federacji Producentów Materiałów Ściernych (FEPA), które regulują granulację ziarna w poszczególnych modelach papierów. Materiały ścierne o bardzo grubym ziarnie oznaczone są niskimi wartościami (np. P40), a wraz ze wzrostem liczby (np. P1500) ulega zmniejszeniu ich wielkość. Ważnym elementem mówiącym o jakości oraz zastosowaniu materiału ściernego, popularnie zwanego papierem, jest również:

• rodzaj zastosowanego ziarna (tlenek aluminium/węglik krzemu/cyrkon glinu).
• rodzaj materiału nośnego (papier/płótno/folia)
• jego elastyczność wpływająca na trwałość.
• sposób użycia (sucho/mokro).

Jedynie najwyższej klasy materiały ścierne pozwolą idealnie przygotować powierzchnię do kolejnych etapów naprawy.

Niestety nie ma uniwersalnej zasady, która mówiłaby od jakiej granulacji papieru należy rozpocząć szlifowanie. Zastosowanie konkretnego typu papieru uzależnione jest od rodzaju podłoża, stanu powierzchni i tego, jakie efekty końcowe chcemy osiągnąć. Choć o wyborze materiału często decyduje doświadczenie, należy jednak pamiętać o kilku najważniejszych zasadach.

• Papiery do szlifowania na mokro stosujemy o wyższej gradacji niż do szlifowania na sucho.
• Usuwając warstwy starego lakieru używamy grubego papieru o oznaczeniu P60 do P150.
• Żywice i szpachlówki przed aplikacją podkładów epoksydowych szlifujemy papierami  P120 do P240
• Podczas obróbki drewna:
  • pracę rozpoczynamy od gradacji P60.
  • powierzchnię wstępnie wyrównujemy materiałem P80 lub P100.
  • ostatecznie szlifujemy gradacją P120.
  • drewno należy szlifować wzdłuż słoi.
  • podkłady epoksydowe matujemy materiałem oznaczonym P320 do P400 przed aplikacją poliuretanów.
  • zastosowanie materiałów o wyższym oznaczeniu pozwoli wyrównać dokładniej  powierzchnię. Nie należy jednak używać zbyt delikatnego papieru lecz  odpowiedniego do głębokości usuwanych rys. Wyższe gradacje papierów służą do wyrównaniu powierzchni po usunięciu uszkodzeń. Zbyt delikatny papier ścierny będzie miał ujemny wpływ na przyczepność do podłoża kolejnych materiałów używanych do naprawy.

Aby szlifowanie przyniosło pożądany efekt, powinniśmy przestrzegać także reguł dotyczących procesu szlifowania i matowienia:

• stopniowanie granulacji papierów pozwoli prawidłowo przygotować powierzchnię do aplikacji podkładów, lakierów, emalii.
• prawidłowo stopniowana granulacji papierów, odbywa się przez podwojenie oznaczonej wartości gradacji na  używanym papierze ściernym. Przy wyższych (delikatniejszych papierach) lub obróbce drewna, zalecane jest użycie papieru z o połowę wyższym oznaczeniem.
• podczas zmiany granulacji na wyższą, należy bardzo dokładnie oczyścić miejsce szlifowane z pyłów pozostałych z grubszych modeli papieru. Pozostałe po szlifowaniu zanieczyszczenia mogą zawierać ziarna  oderwane od powierzchni wcześniej stosowanego papieru, powodując głębokie rysy, trudne do usunięcia w kolejnych etapach szlifowania.
• szlifując ręcznie papier owijamy wokół klocków szlifierskich, jedynie wtedy możemy uzyskać równą i nieuszkodzoną powierzchnię. Szlifowanie „z ręki” powoduje nierównomierny docisk papieru do powierzchni.
• siłę docisku rozkładamy równomiernie na całą powierzchnię klocka lub tarczy szlifierskiej
• zbyt duży docisk może przeciążyć szlifierkę oraz doprowadzić do niewskazanego przegrzania materiału obrabianego i ściernego, doprowadzając do jego uszkodzenia.
• szlifujemy zawsze na większej powierzchni niż miejsce naprawy. Nie należy szlifować punktowo, gdyż  spowoduje to nierówności powierzchni jak „fale i wgłębienia”.
• używamy masek i rękawic ochronnych, pomieszczenie powinno być dobrze wentylowane.

Używając na początku szlifowania materiału o dużej granulacji, możemy nieumyślnie uszkodzić powierzchnię, nadmiernie zwiększyć jej chropowatość i spowodować powstanie nierówności. Uszkodzenia takie będziemy zmuszeni zniwelować kolejnymi granulacjami papieru, które zredukują powierzchnię o kilka cennych qm, wzrost kosztów oraz czasu pracy niezbędnego do prawidłowego przygotowania powierzchni.

Nieprawidłowe stopniowanie granulacji materiału ściernego będzie też również przyczyną uszkodzeń powierzchni. Głębokość rys powstałych po papierze P60, będzie znacznie większa niż po użyciu papieru P240 i tak duży przeskok pomiędzy granulacją, spowoduje zeszlifowanie wierzchołków ale nie doprowadzi do odpowiedniego przygotowania podłoża. Zastosowanie granulacji pośredniej (P120), ułatwi i zdecydowanie przyspieszy prawidłowe wykonanie czynności, zaoszczędzimy jednak przede wszystkim papier szlifierski.

Wodne materiały ścierne, których nośnikiem jest papier, będący twardym ale także stosunkowo nierównym podłożem dla ziaren szlifierskich, warto przed rozpoczęciem szlifowania umieścić w pojemniku z wodą na około 30 minut. Pomimo iż granulacja ziaren mieści się w normach FEPA danego modelu papieru, ziarna ścierne różnią się wielkością. Nośnik papierowy przesączony wodą, zdecydowanie łatwiej zamortyzuje różnice wielkości ziaren oraz nierówności samego papieru, a dzięki temu uzyskamy rysy o porównywalnej głębokości. Problem ten nie występuje w nowoczesnych materiałach ściernych, których nośnikiem jest folia. Powierzchnia folii na której umieszczono ziarno jest równiejsza od papierowej, a także  zdecydowanie lepiej amortyzuje różnice w wielkości ziaren materiału ściernego.

Ziarno szlifierskie przymocowane jest do nośników za pomocą żywic lub specjalnych klei. Dlatego przygotowując materiał ścierny do pracy, zawsze odcinamy nadmiar materiału przy pomocy ostrych narzędzi. Rozdarty materiał ścierny, będzie posiadał bardzo nierówną krawędź, a z chwila szlifowania powierzchni taką krawędzią, spowoduje ona powstanie głębokich rys i uszkodzeń. Uszkodzenia takie powstają również na skutek składania papieru w tak zwaną „kostkę”, które powoduje przełamanie warstwy nośnej ziarna, co w efekcie uszkadza krawędź papieru.

Podczas szlifowania musimy szczególną uwagę zwrócić na dokładne przyleganie papieru ściernego do całej powierzchni poddawanej obróbce. W celu uzyskania najwyższej jakość, ważne jest też prawidłowe prowadzenie klocka i maszyny szlifującej. Używanie kantów czy jednostronne dociskanie spowoduje uszkodzenia w postaci nierówności powierzchni. O ile w urządzeniach mechanicznych tarcza rotuje i wibruje jednocześnie, a praca mimośrodowa zapobiega powstawaniu rys, szlifując ręcznie powinniśmy wykonywać jedynie ruchy równoległe względem siebie. Tak prowadzony klocek  pozwoli szybko i dokładnie oszlifować powierzchnię

Korzystając z materiałów odprowadzających pył ścierny przez otwory w papierze, musimy bardzo dokładnie dopasowywać je do otworów odsysających w urządzeniu. Niedopuszczalne jest stosowanie papieru z otworami w narzędziach o innej liczbie czy  umiejscowieniu, zbierany tam starty pył spowoduje powstanie uszkodzeń miejsca szlifowania.

Przestrzegając tych kilku zasad, pracę wykonamy szybciej i sprawniej, a podłoże przygotowane do lakierowania będzie lepszej jakości.